Poniatowski, 3 Ducats Warsaw 1794 - NGC MS62

Wybitna moneta, której szansa zakupu w tak wyselekcjonowanym stanie zachowania może nie nadarzyć się już przez długie lata.

Pożądana przez wielu kolekcjonerów, trzydukatówka Stanisława Augusta Poniatowskiego, wprowadzona Uchwałą z czerwca 1794 i pozostająca najwyższym jego nominałem.

Odmiana z 19-oma listkami po lewej stronie wieńca.

Menniczy stan zachowania, potwierdzony wyśmienitą notą od NGC MS62, co stanowi drugą najwyższą ocenę w rejestrze NGC. 

Egzemplarz świetnie wybity z absolutnie menniczym tłem z pełnym efektem lustra menniczego. Charakterystyczny dla tej emisji justunek, który nie objął portretu, co sprawia, że moneta prezentuję się wyśmienicie.

Najwyższy nominał złotych monet za czasów mennictwa Stanisława Augusta Poniatowskiego w iście okazowym stanie zachowania. Moneta, która będzie stanowić ozdobę każdej kolekcji, nie tylko specjalizującej się w monetach SAP, ale również złotych monet okresu Polski Królewskiej. 

Jedna z ozdób XV Aukcji Premium, o której szerzej napisaliśmy w naszej czytelni - link. 

Awers: głowa króla w prawo

STANISLAUS AUG D G REX POL M D L

Rewers: w ukoronowanym wieńcu laurowym Orzeł i Pogoń, poniżej herb Ciołek i w wieńcu cyfra 3

AUREUS 1794 POLONIÆ

Złoto, średnica 29 mm, waga 12.33 g

Stanislasdory, czyli „złote Stanisławy” były bite na mocy ordynacji wydanej przez Komisję Menniczą w czasie powstania kościuszkowskiego. Budzą one pewien dysonans poznawczy. Po pierwsze, monety z końcówką d’or, których nazwa pochodziła od imienia króla (np. luidor, augustdor) miały zwykle wartość pięciu reichstalerów, natomiast stanislasdory odpowiadały wartości dziewięciu talarów sześciozłotowych. Druga wątpliwość dotyczy nazwania stanislasdorów monetami trzydukatowymi. Jest to uzasadnione o tyle, że u dołu rewersu widnieje oznaczenie wartości monety – „3” (dukaty). Zawartość czystego złota w stanislasdorach również odpowiada zawartości złota w trzech pojedynczych dukatach z tego okresu. Należy jednak pamiętać, że były one bite ze złota innej, gorszej próby (20 karatów) niż emitowane w tym samym czasie dukaty (23 7/12 karata). Stanislasdory ważyły 12,3449 g (czyli więcej niż trzy pojedyncze dukaty) i zawierały 10,2874 g czystego złota. Były emitowane przez mennicę warszawską tylko w roku 1794. W tym roku wybito w Warszawie również półstanislasdory (próba – 20 karatów; waga – 6,1724 g; zawartość Au – 5,1437 g). Rysunek obydwu nominałów różnił się jedynie oznaczeniem wartości monety. Na awersie widniał portret króla i napis otokowy z imieniem i tytulaturą monarchy. Na rewersie, pod koroną, w wieńcu laurowym umieszczono herby Polski, Litwy w owalnych tarczach i – u dołu – herb Ciołek Poniatowskich bez tarczy; poniżej otoczone wieńcem roślinnym oznaczenie nominału „3” (lub „1 ½”), u góry datę 1794, w otoku napis AUREUS – POLONIAE (dwie ostatnie litery ligaturą).  

Polecamy

Na fenomen złota składa się wiele czynników, jego miękkość, gęstość oraz blask, ale przede wszystkim jest jednym z najbardziej kowalnych metali szlachetnych. Wyroby ze złota znane są już z wykopalisk datowanych na IV tysiąclecie p.n.e,. Nie dziwi zatem, że najcenniejsze numizmaty wybito również ze złota. Jednak to co jest atutem złota, jest zarazem jego przekleństwem. Z natury miękkie złoto łatwo ulega wytarciom oraz zarysowaniom. Złoto nie wybacza nawet krótkotrwałego obiegu, złote numizmaty szybko zatracają ostrość detali, a jakże pożądane lustro mennicze bezpowrotnie blednie. Stanisladory bito ze złota nieznacznie niższej próby,  wydawałoby się , że po dziś dzień powinno przetrwać więcej menniczych egzemplarzy. Niestety rzeczywistość daje nam zupełnie inny obraz niż wskazywałaby wyrachowana kalkulacja. O ile pojawienie się najwyższego nominału "złotego Stanisława" nie stanowi szczególnego wydarzenia, to jego notowanie w menniczym stanie zachowania już tak.

Mateusz Wójcicki